Umiejętność prowadzenia samochodu daje wyjątkowe poczucie niezależności i wolności. Jeśli  mamy do dyspozycji sprawny samochód, pieniądze na benzynę i prawo jazdy, możemy w pojedynkę albo w towarzystwie ruszyć w podróż – choćby tylko do sklepu czy na działkę.

Julia, autorka pomysłu i starsza animatorka, zauważyła, że w jej otoczeniu są osoby, które – mimo że mają prawo jazdy – boją się prowadzić. Zmotywowała kilka z nich, by wsiadły z powrotem za kierownicę i zaczęły jeździć. Uznała, że warto ten pomysł rozszerzyć i skorzystać ze wsparcia profesjonalistów, bo często zaniechanie to wywołane jest różnego rodzaju traumami. Czy to udział w wypadku, czy utrata bliskiej osoby albo działanie przemocowe ze strony otoczenia, za każdym razem skutek jest jeden – porzucenie aktywności i zdanie się na pomoc innych.

Animatorki zaprosiły do współpracy psychologów i znalazły szkołę nauki jazdy, która zainteresowała się przedsięwzięciem. Przy rekrutacji uczestników najlepiej sprawdziły się bezpośrednie rozmowy z ludźmi, poczta pantoflowa i kierowanie informacji do osób 60+, np. przy okazji imprezy w szkole z okazji Dnia Babci czy Dnia Dziadka.

Program wsparcia zaczął się od całodziennego spotkania. Na początku był czas na rozmowy, które przełamały pierwsze lody. Druga część to warsztaty z psychologiem, podczas których uczestniczki i uczestnicy wspólnie szukali przyczyn swojego lęku przed prowadzeniem samochodu, a także sposobów na to, żeby ten lęk przezwyciężyć. Trzecią część stanowiło spotkanie z ekspertką, która przypomniała najważniejsze zasady ruchu drogowego i opowiedziała o faktach i mitach dotyczących prowadzenia pojazdu. Na samym końcu chętne osoby mogły zapisać się na jazdy doszkalające. Potem już indywidualnie umawiały się z instruktorem. Poczęstunek na spotkania przygotowała i zaserwowała grupa młodych wolontariuszek i wolontariuszy. Cały program wsparcia odbył się w dwóch turach.

Zakończenie projektu to majówka i wernisaż. Uczestniczki i uczestnicy mieli za zadanie kogoś (np. sąsiadkę czy sąsiada) zaprosić i przywieźć na miejsce samochodem, co było dodatkową motywacją do wykorzystania przypomnianej umiejętności. Stało się też kolejną okazją, żeby spotkać się w grupie wsparcia i porozmawiać o tym, jak organizować sąsiedzką pomoc transportową.

Okazało się, że praktycznie wszyscy uczestnicy, którzy skorzystali z warsztatów, chętnie zapraszają do udziału w kolejnych inne osoby z podobnym problemem oraz inicjują wspólny wypad, np. na koncert czy Dni Gminy.

Animatorki dodatkowo przygotowały publikację, w której opisały przebieg projektu, zawarły praktyczne wskazówki dla kierowców, a także wiele motoryzacyjnych ciekawostek – warto z niej skorzystać!

Kto

Animatorki projektu o sobie:

Julia Starczewska-Zakrzewska: Jestem seniorką i trudno mi sobie wyobrazić, że jestem zdana na pomoc innych w sprawach tak prozaicznych, jak robienie zakupów czy przemieszczanie się. Taki los spotkał wiele znanych mi osób, głównie kobiet, mających prawo jazdy i auto, ale nieprowadzących samochodu. Kilku osobom pomogłam przełamać lęk i miałam olbrzymią satysfakcję, obserwując, jak poprawiło się ich życie.

Martyna Pietraszewska: Sama prowadzę samochód i wiem, że kluczowe dla mnie było przełamanie stresu. Okazało się, że kiedy już prowadzę, czuję niesamowitą satysfakcję i sprawczość. Świat się zmniejsza, czas wykonywania wielu czynności również. Mogę dowieźć komuś sprawunki, podwieźć kogoś gdzieś po drodze i porozmawiać, a to wszystko „przy okazji”.

Organizacja wspierająca: Fundacja Nowy Model

Po co 

Ważne jest, by osoby odzyskały sprawczość i zamiast ciągle prosić o pomoc, same mogły poruszać się sprawnie samochodem, a przy tym pomagały najbliższym, znajomym czy sąsiadom, wykorzystując swoje umiejętności. Ponadto spotkania organizowane w ramach projektu dają możliwość poznania nowych osób i stworzenia inspirujących relacji międzyludzkich.

Dla kogo

Odbiorcami projektu są uczestniczący w zajęciach seniorki i seniorzy, którzy mając prawo jazdy, z różnych powodów od dawna nie prowadziły samochodu, a także osoby, które skorzystają z ich odzyskanych umiejętności.

Kto może zrealizować

Podobne działania może zrealizować w zasadzie każda organizacja, która zrzesza osoby 60+. Projekt jest na tyle prosty, że można go zrealizować właściwie w każdym środowisku na małą, ale też dużą skalę. Kluby osiedlowe, lokalne stowarzyszenia, uniwersytety trzeciego wieku, koła gospodyń wiejskich, ośrodki kultury czy sanatoria to przykłady instytucji, gdzie można by z powodzeniem znaleźć osoby zainteresowane udziałem w takim przedsięwzięciu.

Jak

Krok 1. Przygotowania

Spotkajcie się w parze/grupie i zastanówcie, czy możecie zaangażować się w takie przedsięwzięcie. Porozmawiajcie z lokalnymi instytucjami i organizacjami, które mogłyby sfinansować działanie lub pomóc wam znaleźć środki, m.in. na wynagrodzenie dla instruktorów nauki jazdy i psychologa. Zastanówcie się, jaka instytucja/organizacja będzie zarządzała przedsięwzięciem – do zawierania umów potrzebna jest osobowość prawna. Będzie wam też potrzebna sala na spotkania.

Przygotujcie kosztorys i harmonogram, podzielcie się zadaniami.

Krok 2. Rekrutacja i promocja 

Stwórzcie stronę na Facebooku lub zakładkę na stronie waszej organizacji/gminy, gdzie będziecie opowiadać o pomyśle, zapraszać do udziału i relacjonować przebieg projektu. Możecie przygotować i rozwiesić plakaty informujące o poszczególnych wydarzeniach. W przypadku takiego działania najlepiej sprawdzi się poczta pantoflowa i osobiste zapraszanie potencjalnych chętnych. Prawie każdy zna kogoś, kto może być adresatem takiego projektu, dlatego opowiadajcie o nim sąsiadom, znajomym, rodzinie.

Krok 3. Organizacja spotkania i współpraca ze szkołą jazdy

Ważne, by psycholog, którego zaangażujecie, miał doświadczenie w pracy z grupą. Taka grupa nie powinna liczyć więcej niż 10-12 osób. Kameralna atmosfera się sprawdza i łatwiej zapanować nad dynamiką spotkania. W związku z tym zależnie od liczby zgłoszeń i waszych możliwości finansowych zorganizujcie jedną lub dwie tury.
Przy wyborze szkoły jazdy warto upewnić się, czy instruktorzy są otwarci na zajęcia z seniorkami i seniorami, dla których trudne jest np. posługiwanie się nawigacją i czy szkoła wskaże też osobę prowadzącą zajęcia teoretyczne.
Pamiętajcie, że jeżeli zdecydujecie się na zajęcia grupowe zblokowane w jednym dniu, to oprócz napojów musicie zapewnić posiłek.
Na końcu spotkania zbierzcie zgłoszenia osób chętnych do skorzystania z jazd doszkalających.

Krok 4. Finał

Najlepszym zakończeniem projektu będzie wydarzenie, na które trzeba będzie dojechać samochodem (np. majówka, piknik, grzybobranie). Osobom, które odzyskały zapomnianą umiejętność, wyznaczcie zadanie zaproszenia kogoś znajomego (np. sąsiadki czy sąsiada) i przywiezienia na imprezę. To może być początek tworzenia się sieci sąsiedzkich usług transportowych, potrzebnej zwłaszcza w małych, słabo skomunikowanych miejscowościach.

Jak zarządzać działaniem

Kluczowe osoby w projekcie

• osoba koordynująca – nastawiona na kontakt, dobrze radząca sobie z rozdzielaniem pracy, także wolontariuszom;
• osoba zajmująca się stroną praktyczną i sprawami biurowymi (telefony, mejle, zgłoszenia).

Koszty realizacji 

Najważniejsze koszty, które trzeba wziąć pod uwagę:

• wynagrodzenie dla koordynatora;
• wynagrodzenie dla prowadzących zajęcia: instruktora jazdy i psychologa;
• druk plakatów, zaproszeń;
• honorarium dla koordynatora;
• poczęstunek dla uczestników warsztatów;
• jazdy doszkalające;
• organizacja finału;
• księgowość.

Niezbędne minimum

Konieczne są: 

• środki finansowe;
• znalezienie partnerów i kompetentnych specjalistów;
• akcja informacyjna.

Dlaczego warto skorzystać z pomysłu Julii i Martyny – zdaniem tutorki projektu Joanny Mikulskiej

To projekt o odzyskiwaniu poczucia sprawczości, przeciwdziała wykluczeniu społecznemu i komunikacyjnemu seniorek i seniorów, jest do wykorzystania w każdym środowisku. Wszyscy znamy osoby, które z różnych powodów nie prowadzą samochodu, a większość spośród nich to kobiety. Jednocześnie ten problem jest zupełnie niewidoczny, nikt nie kieruje w stronę tych osób żadnego wsparcia. Instruktorzy nauki jazdy nie są przygotowani do pracy z osobami starszymi, które mogą mieć specyficzne trudności.
Oprócz bezpośrednich korzyści projekt może przynieść wzrost świadomości problemu i zmianę nastawienia szkół jazdy.

Linki:
Kierownica w Twoich rękach FB

***

Projekty modelowe to przykłady działań społecznych, zrealizowanych przez osoby starsze w ramach programu „Uniwersytety III Wieku − Seniorzy w Akcji”. Każdy może z nich korzystać w swoich społecznościach lokalnych. Zapraszamy do inspirowania się i realizowania przedstawionych pomysłów w najbliższym otoczeniu. Modele powstały we współpracy z Towarzystwem Inicjatyw Twórczych „ę” ze środków Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności.

Więcej projektów modelowych: https://seniorzywakcji.pl/projekty-modelowe/