Rezerwat wodno-krajobrazowy Rawka, który wziął nazwę od płynącej tam rzeki, to część Bolimowskiego Parku Krajobrazowego graniczącego ze skierniewickim osiedlem Rawka. Mieszkańcem osiedla jest Stanisław, animator projektu. Kiedy kilkanaście lat temu przeszedł na emeryturę i okazało się, że ma dużo wolnego czasu, przekonał się, jak bardzo zaśmiecona jest rzeka. Pływając kajakiem, regularnie sprzątał jej nurt, zbierał też śmieci z brzegów. Wkrótce w sprzątanie zaangażowała się także rodzina: żona i wnuczęta.
Powoli o ich działaniach zaczęło się robić coraz głośniej i w lokalnym klubie seniora, którego członkiem jest Stanisław, pojawiła się myśl, że takie proekologiczne interwencje mogą być świetnym sposobem na zachęcenie starszych osób do wyjścia z domu i aktywności. Wszyscy, którym inicjatorzy opowiadali o swoim pomyśle, zareagowali z entuzjazmem. Wsparli ich m.in. strażnik parku, wójt, ośrodek ruchu drogowego i Zakład Utrzymania Miasta. Pracownicy zakładu każdorazowo odbierali śmieci oraz przekazywali rękawice ochronne i worki, podarowali też kamizelki odblaskowe. Pozostało tylko dokupienie chwytaków do śmieci.

Szybko powstała seniorska grupa wolontariuszy, chętnych było bardzo dużo. Spotykali się na spacerach połączonych ze sprzątaniem brzegów Rawki, lasów parku krajobrazowego i pobliskich terenów. Efektem już pierwszego spaceru było kilkanaście worków śmieci. Seniorki i seniorzy na poszczególne akcje zapraszali uczennice i uczniów szkoły podstawowej i średniej, sprzątały nawet przedszkolaki. Zdarzało się, że przychodziło kilkadziesiąt osób. Dodatkowymi atrakcjami przedsięwzięcia były spływy kajakowe i wspólne finałowe świętowanie sukcesu przy ognisku.

Dzięki projektowi okolica stała się piękniejsza, rzeka jest czysta, stworzył się nawyk dbania o środowisko naturalne, a uczestniczki i uczestnicy nawiązali sąsiedzkie i międzypokoleniowe relacje.

Kto

Animator projektu o sobie:

Stanisław Kalisiak: Mieszkam nad rzeką Rawką, jestem emerytem i działam w klubie seniorów. Od wielu lat biorę udział w akcjach sprzątania nurtu i brzegu rzeki, a w sezonie letnim przynajmniej dwa razy w tygodniu sprzątam jej nurt, pływając własnym kajakiem. Angażuję w pomoc rodzinę oraz znajomych. Chcę włączać do działań innych – przede wszystkim seniorów – i zapobiec dalszej dewastacji środowiska naturalnego.

Organizacja wspierająca: Centrum Kultury i Sztuki w Skierniewicach

Po co 

Cele projektu to zaangażowanie osób 60+ (ale też młodszych) w działania na rzecz poprawy stanu środowiska naturalnego oraz zintegrowanie lokalnej społeczności.

Dla kogo

Odbiorcami projektu są osoby 60+ oraz mieszkańcy okolicy w różnym wieku, a także wszyscy ci, którzy odwiedzają Bolimowski Park Krajobrazowy.

Kto może zrealizować

Realizacją takich działań może zająć się każdy, kto chce poświęcić swój wolny czas na działania społeczne, najlepiej we współpracy z organizacją zrzeszającą osoby 60+.

Jak

Krok 1. Przygotowania

Spotkajcie się w parze/grupie i zastanówcie, czy możecie zaangażować się w takie przedsięwzięcie. Porozmawiajcie z lokalnymi instytucjami i organizacjami, które mogłyby sfinansować działanie lub pomóc wam znaleźć środki, m.in. na zakup worków na śmieci i rękawic ochronnych. Wstępnie zaplanujcie spotkania, oprócz akcji sprzątania możecie zorganizować warsztaty tematycznie związane z lokalną przyrodą i ochroną środowiska – może ktoś z waszego grona je poprowadzi albo znacie taką osobę. Tego rodzaju wydarzenia będą dodatkową atrakcją dla lokalnej społeczności i pozwolą zgromadzić sojuszników przedsięwzięcia.

Przy organizacji akcji sprzątania niezbędna będzie pomoc samorządu, nawiążcie więc współpracę z gminnym zakładem oczyszczania. Przygotujcie kosztorys i harmonogram, podzielcie się zadaniami.

Krok 2. Promocja i zgromadzenie ludzi wokół projektu

Stwórzcie stronę na Facebooku lub zakładkę na stronie waszej organizacji/gminy, gdzie będziecie opowiadać o pomyśle, na bieżąco informować o działaniach i publikować zdjęcia. Zapraszajcie mieszkańców, by przyłączyli się do akcji, nawiążcie współpracę z okolicznymi szkołami i przedszkolami. Możecie przygotować i rozwiesić plakaty informujące o poszczególnych wydarzeniach. Na bieżąco informujcie też lokalne media o kolejnych działaniach.

Krok 3. Działania na rzecz przyrody

Wspólnie wybierzcie miejsca najbardziej potrzebujące waszej interwencji i zaplanujcie trasy spacerów. Każdorazowo umawiajcie się z gminnym odbiorcą śmieci w konkretnym miejscu o ustalonej porze. Zaopatrzeni w rękawice, worki i chwytaki do śmieci spotykajcie się w terenie. Na część spacerów zaproście młodzież i dzieci, ważne, by w działania angażowały się osoby w różnym wieku. Zapewnijcie uczestnikom napoje.
Dobrym pomysłem jest fotografowanie terenu przed sprzątaniem i po nim – ze zdjęć możecie stworzyć finałową wystawę.

Krok 4. Świętowanie sukcesów

Na zakończenie sezonu, cyklu pracy albo całego projektu wspólnie zaplanujcie spotkanie podsumowujące działania grupy. Warto zorganizować je w wyjątkowej formie (np. pikniku czy ogniska), a przy tym zapewnić przestrzeń na rozmowę o tym, co się udało, o przyszłości, a także na podziękowania dla uczestniczek, uczestników i wszystkich osób, dzięki którym przyroda wokół was ma się lepiej.
Dodatkową atrakcją może być wystawa zdjęć pokazujących przebieg projektu – będziecie mogli pochwalić się efektami działań i zachęcić kolejne osoby do aktywności.

Jak zarządzać działaniem

Kluczowe osoby w projekcie:

• osoba koordynująca (lub dwie);
• zespół zaangażowany w działania.

Koszty realizacji 

Najważniejsze koszty, które trzeba wziąć pod uwagę:

• wynagrodzenie osoby koordynującej;
• projekt i druk materiałów promocyjnych;
• narzędzia i materiały (worki na śmieci, rękawiczki, chwytaki);
• poczęstunek na spotkaniach (po sprzątaniu i finałowym);

Ewentualnie:

• wynagrodzenie dla osoby prowadzącej warsztaty;
• materiały na warsztaty;
• wydruk fotografii;
• materiały potrzebne do wystawy (np. ramy, tło).

Niezbędne minimum

Konieczne są: 

• wyznaczenie celu i zadań;
• zespół współpracujący z osobą koordynującą;
• plan działań i wydatków, elastyczne reagowanie na konieczność zmian;
• znalezienie przestrzeni do działań dla osób mniej sprawnych fizycznie;
• promocja, informowanie o przebiegu projektu i zapraszanie na poszczególne akcje.

Linki:

Artykuł na portalu Skierniewice Nasze Miasto

Nasza Rawka FB

***

Projekty modelowe to przykłady działań społecznych, zrealizowanych przez osoby starsze w ramach programu „Uniwersytety III Wieku − Seniorzy w Akcji”. Każdy może z nich korzystać w swoich społecznościach lokalnych. Zapraszamy do inspirowania się i realizowania przedstawionych pomysłów w najbliższym otoczeniu. Modele powstały we współpracy z Towarzystwem Inicjatyw Twórczych „ę” ze środków Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności.

Więcej projektów modelowych: https://seniorzywakcji.pl/projekty-modelowe/